آزمون عملكرد شامل دو بخش 1. تكاليف[1] و 2. فرم راهنماي توصيف عملكرد[2] است.
تكاليف، فعاليتها يا تمرينهايي هستند كه دانشآموز به انجام آن مشغول ميشود تا توانايي خود در استفاده از دانش و مهارتها را نشان دهد. در واقع نقش تكاليف ايجاد و انگيزه در دانشآموز براي نشان دادن عملكرد است.
راهنماي توصيف عملكرد فرمهايي هستند كه عملكرد را اندازهگيري و توصيف ميكنند. معلم با اجراي اين فرم كيفيت عملكرد دانشآموز را مشاهده و مورد قضاوت قرار ميدهد.
تكاليف و فرم توصيف عملكرد لازم است براساس هدفهاي يادگيري يا انتظارت آموزشي تهيه و طراحي شود. از اينرو معلم لازم است قبل از هرگونه اقدامي، عملكرد و نشانههاي رسيدن به هدف يادگيري را به صورت روشن تعريف و مشخص كند. او پس از تعريف هدف يادگيري و نشانههاي عملكرد به تهيه تكليفي مناسب طوري كه عملكرد مورد نظر را در دانشآموز فراخوانده و سبب شود اقدام ميكند. يك تكليف معمولاً داراي 1. بافت يا مسأله 2. لوازم و تجهيزات و 3. دستورالعمل اجراي تكليف است. در هر تكليف سنجش وجود بافت مسأله و نيز دستورالعمل الزاميآست اما لوازم و تجهيزات به هدف يادگيري و موضوع درسي وابسته است.
معلم پس از نوشتن هدف و نشانههاي يادگيري عملكرد و تهيهي تكليف سنجش، با استفاده از نشانههاي يادگيري فرم توصيف عملكرد را طراحي ميكند تا از اين طريق عملكرد دانشآموز را به هنگام انجام تكاليف مشاهده و مورد قضاوت قرار دهد.
به طور كلي يك آزمون عملكرد اگر چه از دو بخش 1) تكليف سنجش 2) راهنمايي توصيف عملكرد تشكيل ميشود اما در طراحي و تهيه آن لازم است مراحل پنجگانهي زير رعايت شود:
1) نوشتن هدف يادگيري به شيوهي عملكرد
2) نوشتن ملاكها و يا شواهد يادگيري عملكرد
3) نوشتن تكليف سنجش
1-3) نوشتن مسأله يا بافت در تكليف
2-3) پيشبيني لوازم و تجهيزات احتمالي براي تكليف
3-3) نوشتن شيوهي انجام تكليف
4) نوشتن راهنماي توصيف عملكرد و خودسنجی
5) بازنگري كليهي مراحل
در ادامه به همراه مثالهايي به هر يك از مراحل 5 گانه اشاره ميشود.
منبع:
خوش خلق ،ايرج .كتاب اصول و راهنمای عملی آموزش
گام به گام ساخت و تهیهی آزمون عملکرد